Piyanonun karakteristik olarak uyumsuz (dersiz) bir sesi vardır. Bunun sebebi tellerin tam anlamıyla esnek olmamasından dolayı, ortaya çıkan karmaşık sesin içindeki düzenin bozulmasıdır. Bu teorinin kanıtı olarak profosyonel müzisyenlere ve müzisyen olmayanlardan oluşan araştırma gruplarına, farklı sentezlerle elde edilen seslerden hangisinin piyano sesine benzediği sorulduğunda, katılımcıların hepsi içinde tiz sesler bulunan sesleri seçmişlerdir.
Piyano sesinin içerisindeki üst ses frekansları, sesin frekansı arttıkça, karşılıkları olan selenlerin frekanslarından giderek daha da farklılaşır. Frekans arttıkça, üst sesler gitgide daha diyezli hali gelir. Bunun anlamı, selenler yerine üst seslerin oluşması ve kendilerine karşı gelen selenlerden gittikçe daha fazla büyümeleridir. Piyano sesindeki dersizlik tam anlamıyla ortadadır.
Piyano sesini etkileyen diğer bir unsur da sesin başlama ve bitiş biçimidir. Bu biçim her çalgıda farklılık gösterir. Piyanoda çekicin vurmasıyla birlikte tele ani olarak enerji verilir ve bu enerji sonucu ses paylaması oluşur. bu patlama çok kısa bir zamanda söner. Ancak, şiddeti az olan ses uzun süre devam eder. Piyano sesi, iki ayrı sesin bileşkesi gibi düşünülmelidir. Farklı sönme hızlarına sahip olan bu iki ses piyano telinin farklı iki titreşimiyle meydana gelir. Çekicin tele vuruşu sonucu dikey titreşime ortaya çıkar. Bu titreşimin sonucu oluşan enerji eşik vasıtasıyla ses tahtasına aktarılır ve çabucak biterek ve titreşimi söner. Yatay titreşim sonucu oluşan enerji ise, tel ses tahtasına kolayca geçemez. Böylece ses uzar.
Bütün üst seslerin sönme hızının aynı olmaması piyano sesini karakterize eden etkenlerden biridir. Bazı seslerin sönme ve canlanma sıralaması ilginç bir durumdur. Böylece piyano sesinin tınısında zamanla değişiklikler ortaya çıkmaktadır.
Tek bir perdeyi oluşturmak için birlikte titreşen iki veya üç telin düzensicliğinden doğan vurgular, piyano sesinin özelliğini oluşturan diğer bir etkendir. Az sayıda vurunun sese kattığı sıcaklık sebebiyle piyano sesi dinleyiciler tarafından sıcak bulunmaktadır. Sesin sıcaklığı algısı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak bu algı değişiminin vurularla ilgili olduğu da doğrudur.
Piyanonun sesinin özelliğini oluşturan diğer bir etken de piyanonun diğer kısımlarından gelen seslerdir. Özellikle tiz seslerde çekicin tele vurma sesi çok dikkat çekicidir. Pedal sesleri, vurulmamış olan tellerin rezonans ile titreşmeleri gibi diğer sesler de piyanonun sesini tanımamızı ve algılamamızı sağlayan ipuçlarıdır.
Piyano Sesinin Özellikleri
